In the picture: Stockbureaus

Stel je wilt graag geld gaan verdienen met het maken van foto’s. Dan kun je natuurlijk wachten op een wonder en hopen dat je ontdekt wordt, of je biedt je foto’s aan op het internet. Ikzelf heb me er nog niet aan gewaagd, maar me er wel in verdiept. Expert Thijs Schouten vertelt er van alles over en helpt me te verdiepen in de wereld van stockfotografie.

In principe kun je ieder soort foto aanbieden bij stockbureaus, mits het aan een aantal kwaliteitseisen voldoet. Bij dit artikel heb ik een aantal foto’s toegevoegd die niet meteen garant staan voor het standaardtype foto, maar wel een mooie aankleding geven.

Wat is stockfotografie?

Het verkopen van je foto’s wordt ook wel stockfotografie genoemd. Als fotograaf bied jij jouw foto’s aan op een website van een stockbureau. Dit bureau neemt vervolgens jouw foto’s op in hun database, die beschikbaar wordt gesteld voor hun klanten. Als jouw foto vervolgens verkocht wordt, krijg jij een deel van de opbrengst. Hoeveel dat uiteindelijk oplevert hangt af van meerdere zaken, maar daar gaan we later verder op in.

Wat verdien je met stockfotografie?

Hoeveel je verdient met het verkopen van je foto’s via stockbureaus ligt aan een aantal verschillende eigenschappen die je foto te bieden heeft. Als fotograaf krijg je natuurlijk niet de gehele winst van je foto, want een deel gaat ook naar het bureau dat jouw foto verkoopt. Je verdient een bepaald percentage van de opbrengst, als je het goed doet kan dit oplopen tot tientallen euro’s per verkochte foto. Het uiteindelijke bedrag en percentage dat je krijgt, wordt bepaald door een aantal factoren: de resolutie van de foto, de licentie voor gebruik, de exclusiviteit die je foto biedt en het type klant dat je foto koopt.

Als koper heb je de mogelijkheid om de foto in verschillende maten, dus resoluties, te kopen. Als iemand opzoek is naar een foto voor een website, heeft diegene natuurlijk niet zo’n groot formaat nodig als iemand die op zoek is naar een foto voor een tijdschrift. Kleinere foto’s zijn goedkoper dan grotere, dus als jij een foto inzendt met een kleinere resolutie verdien je minder dan een foto met een hoge resolutie. De foto’s worden automatisch verkleind door de stockbureaus, zodat ze in verschillende klassen aangeboden kunnen worden. Let hierbij wel op dat je dus je foto in de hoogste resolutie upload.

De koper moet bij de foto aangeven in welke mate de foto gebruikt gaat worden. Zo heb je “extended licence” en “standard licence”. De eerste geeft de koper het recht de foto meerdere malen te gebruiken, de tweede geeft recht op eenmalig gebruik van de foto. Een uitgebreidere licentie is uiteraard duurder en daar verdien je dus ook meer mee dan met een standaard licentie.

Als fotograaf kun je er voor kiezen om je foto’s te plaatsen op meerdere stocksites. De kans dat je foto verkocht wordt is dan natuurlijk groter, echter stockbureaus hebben liever dat je je als fotograaf bindt aan maar één bureau. Hierdoor hebben zij meer exclusiviteit in handen met jouw foto. Als dank belonen zij deze “exclusieve fotografen” vaak met een hogere opbrengst en krijgen deze foto’s meestal een speciale plek op de site.

Je hebt over het algemeen twee verschillende soorten kopers, de zogeheten “pay as you go”-koper en de abonnement-klanten. Het eerste type koper bestelt per keer losse foto’s die hij of zij op de site tegenkomt. Het tweede type koper betaalt een maandelijks bedrag en kan daardoor meerdere foto’s per maand bestellen. Doordat zij geabonneerd zijn krijgen ze korting en betalen ze minder voor je foto, waardoor je in principe meer verdient bij de “pay as you go”-klanten.

Wanneer kun je beginnen met het verkopen van je foto’s?

Als fotograaf kun je je gratis en vrijblijvend aanmelden bij verschillende stockbureaus. Om de kwaliteit te kunnen garanderen en te waarborgen hebben zij wel een toelatingskeuring. Dit proces moet je eerst doorlopen om uiteindelijk echt je werk aan te kunnen bieden. Deze keuring verschilt per bureau. Meestal bestaat dit uit een vragenlijst of een soort portfoliokeuring. De keuringen zijn de laatste jaren wat strenger en kritischer geworden, doordat het aantal fotografen ook toeneemt. Als je de keuring eenmaal overleefd hebt, kun je beginnen met het aanleveren van foto’s. Ook de foto’s die je aanlevert worden nogmaals gecheckt op onder andere scherpte, belichting en verkoopwaarde. Hierbij kan het ook gebeuren dat je foto’s alsnog afgekeurd worden.

Hoe maak je de foto’s klaar voor de verkoop?

De databanken van stockbureaus staan natuurlijk bomvol foto’s, maar hoe zorg je nou dat jouw foto opvalt tussen al die andere? Om je foto’s extra vindbaar te maken moet je er zoveel mogelijk informatie aan toevoegen. Denk hierbij aan het geven van een titel, omschrijving, bepaalde zoektermen en categorieën.

Iedere foto moet een titel hebben. Deze wordt meestal als eerste getoond wanneer een koper op relevante zoektermen de site afgaat, zodoende verschijnt jouw foto sneller in beeld. Een kleine omschrijving van de foto is ook een aanrader, zodat niets in een verkeerde context geplaatst kan worden. Vertel dus wat je ziet en eventueel waar de foto genomen is. Per foto moet ook een aantal zoektermen toegevoegd worden. Zo wordt je foto naar voren gebracht wanneer iemand de juiste woorden in de zoekmachine invult. Gebruik hierbij wel juiste zoekwoorden, want anders bestaat de kans dat het bureau je foto’s alsnog afkeurt. Probeer er wel zoveel mogelijk in te vullen, die dus echt aansluiten op je foto, de kans dat je opvalt wordt dan alleen maar groter. Om nog meer onderscheid te maken, vragen ze je om je foto te categoriseren. Je kunt hierbij kiezen voor één of meerdere categorieën, zoals bijvoorbeeld sport, architectuur en natuur.

Welke stockbureaus heb je?

In Nederland wordt er gebruik gemaakt van aardig wat stockbureaus, ik zal er hier drie uitlichten die wel een grote naam hebben. Allereerst heb je iStockphoto, een pionier op het gebied van stockfotografie. Het is één van de grootste stockbureaus met ruim 4 miljoen foto’s in de database. Dit bureau kent een zware keuring voordat je daadwerkelijk je foto’s mag verkopen. Dit maakt het echter wel interessanter voor eventuele kopers, omdat je zeker weet dat je goed materiaal in handen krijgt. De keuring heeft een relatief lang tijdsbestek van officieel één week. Het is wel vrij lastig om er als nieuwkomer tussen te komen, omdat deze site haar exclusieve foto’s vaak voortrekt.

Vervolgens heb je het bureau Shutterstock. Ook deze behoort tot één van de grootste en best lopende stocksites. Dit bureau verkoopt zo’n 5,5 miljoen foto’s, waarbij je als fotograaf ongeveer 0,25 dollar per download krijgt voor een standaard licentie en 28 dollar per download voor een extended licentie. Nou klinkt 25 cent per download in eerste instantie natuurlijk niet zo denderend, maar het blijkt toch anders te werken in de praktijk. Vaste klanten mogen namelijk 25 foto’s per dag downloaden, hierdoor kan het aantal downloads voor de fotograaf toch aardig oplopen. In vergelijking met andere stockbureaus loopt Shutterstock voorop wat betreft het aantal downloads. Het enige nadeel is de ontzettend zware keuring die dit bureau handhaaft. Je moet hiervoor tien foto’s uploaden en binnen 48 uur heb je een uitslag. In veel gevallen word je niet meteen toegelaten, maar men zegt dat het de moeite waard is om het te blijven proberen.

Tot slot behandelen we nog de Nationale Beeldbank. Deze site is erg gericht op een typisch Nederlands beeld. Het bureau accepteert dan ook alleen beeld dat te maken heeft met de Nederlandse cultuur en plaatjes die in Nederland zelf geschoten zijn. Sinds januari 2010 past ook dit stockbureau een keuring toe, om de kwaliteit van de foto’s te verhogen. De klanten van de Nationale Beeldbank zijn veelal landelijke tijdschriften en kranten. Een groot voordeel van dit stockbureau is dat je per foto meteen uitbetaald wordt, je hoeft dus niet te wachten tot een bepaald bedrag voordat je je geld krijgt, wat veel andere bureaus wel doen. Ook geeft de Nationale Beeldbank de hoogste commissie per foto. De fotograaf krijgt hier gemiddeld zo’n 50% van de verkoopprijs, terwijl dit bij andere sites tussen de 20% en de 40% ligt.